រដូវរងារ
អាកាសធាតុត្រជាក់មានសំនើមបណ្តាលឲ្យមានជំងឺសន្លាក់ឬធ្វើឲ្យស្ថានភាពជំងឺសន្លាក់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀត។
Rheumanthoid Arthritis, Rheumatoid fever និង Gout ជាជំងឺបីប្រភេទដែលតែងតែយាយីមនុស្សនៅរដូវរងារ។អាកាសធាតុត្រជាក់និងសើមធ្វើឲ្យជំងឺទាំងបីប្រភេទខាងលើរីករាលដាលនិងវិវត្តលឿនបំផុត។
អ្នកជំងឺ Gout តែងតែមានសភាពជំងឺធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងរដូវរងារទោះបីជាអាកាសធាតុត្រជាក់និងសំនើមមិនមែនជាមូលហេតុដែលបង្ករជំងឺនេះក៏ដោយតែវាជាកត្តាជំរុញឲ្យសភាពជំងឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។មូលហេតុនេះដោយសាររដូវរងារ
ជំរុញឲ្យមនុស្សបង្កើនការហូបចុក ដូច្នេះហើយទើបជំងឺ Gout កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀត។
១. Rheumathoid
Fever (ជំងឺសន្លាក់បណ្តាលឲ្យក្លាយជាជំងឺបេះដូង)
ជំងឺនេះភាគច្រើនកើតលើកុមារចាប់ពីអាយុ៥ឆ្នាំឡើងនិងមនុស្សវ័យជំទង់។
អាកាសធាតុត្រជាក់និងសើមជាកត្តាងាយស្រួលឲ្យបាក់តេរី Streptococcus
បន្តពូជនិងរីករាលដាលបង្ករជំងឺរលាកបំពង់ករ,ក្រោយមកវិវត្តទៅជារលាកផ្លូវដង្ហើមផ្នែកខាងលើ។
ប្រភេទបាក់តេរីនេះ
ជំរុញឲ្យសារពាង្គកាយផលិតនូវអង់ទីករ(ប្រឆាំងបាក់តេរី)ហើយវាមានឥទ្ឋិពលទៅដល់បេះដូង,សន្លាក់,សសៃរប្រសាទនិងបង្ករឲ្យមានជំងឺបេះដូង។
លក្ខណៈសំគាល់របស់ជំងឺ៖ ក្មេង(អ្នកជំងឺភាគច្រើនជាកុមារ)ក្តៅខ្លួនខ្លាំង,ឈឺក(បំពង់ក),ក្អក,បន្ទាប់មកចាប់ផ្តើមហើមក្តៅសន្លាក់ និង
លក្ខណៈសំគាល់យ៉ាងពិសេសមួយទៀតនោះគឺអាការៈឈឺសន្លាក់ផ្លាស់ទីពីសន្លាក់មួយទៅសន្លាក់មួយ(ឧទាហរណ៍
ដូចជា ថ្ងៃនេះឈឺសន្លាក់ឆ្អឹងម្រាមដៃ លុះស្អែកឡើងទៅឈឺសន្លាក់ឆ្អឹងកដៃ…)និងចុងក្រោយវារាលដាលដល់បេះដូង(រលាកស្រោមក្នុងរបស់បេះដូង)។
នៅពេលដែកក្មេងមានអាការៈដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ,ត្រូវនាំទៅមន្ទីរពេទ្យជាបន្ទាន់ដើម្បីទទួលការពិគ្រោះធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ
និង ព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។
ប្រភេតជំងឺបេះដូងនេះអាចបង្ការបានដោយការចាក់ថ្នាំPenicillinយឺត
ដើម្បីការពារ។ការចាក់ថ្នាំបង្ការនេះមានទអ្ថប្រយោជន៍ណាស់
គឺវាអាចការពារកុំឲ្យជំងឺរើឡើងវិញផង និង
មិនឲ្យជំងឺកាន់តែធ្លន់ធ្ងរថែមទៀតផង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយមុនពេលចាក់ថ្នាំបង្ការ(មិនមែនជាវ៉ាក់សាំងទេ)ត្រូវពិនិត្យសុខភាពឲ្យបានម៉ត់ចត់ពីសំណាក់គ្រូពេទ្យដើម្បីកំណត់បាននូវរាល់កត្តាផ្សេងៗដែលអាចជះឥទ្ឋិពលដល់ជំងឺនិងការប្រើថ្នាំ។រាល់កុមារគ្រប់រូប
ទោះជាមានជំងឺឈឺសន្លាក់តែម្តងក៏ដោយ ក៏គួរតែទៅចាក់ថ្នាំបង្ការ (Penicillin
យឺត)ដើម្បីបង្ការជំងឺនេះរហូតដល់អាយុ
២១ ឬ ២៥ឆ្នាំ។
២.ជំងឺរលាកសន្លាក់
គឺជាជម្ងឺរលាកសន្លាក់រ៉ាំរ៉ៃអូសបន្លាយច្រើនឆ្នាំ
និង បន្សល់ទុកផលវិបាកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជា៖ ស្អិតសន្លាក់,បំលែងរូបរាងរបស់សន្លាក់នាំឲ្យខូចសន្លាក់។
រោគសញ្ញារបស់ជំងឺគឺរលាកច្រើនសន្លាក់ក្នុងពេលតែមួយ(ដូចជាសន្លាក់កដៃ,សន្លាក់ម្រាមដៃ,ថ្នាំងម្រាមដៃ,កជើង….) និង ជំងឺមានបំរែបំរួលអូសបន្លាយវែង។
អ្នកជំងឺអាចមានអាការៈរឹងសន្លាក់នៅពេលព្រឹក(ពេលទើបក្រោកពីដំណេក)បង្ករឲ្យពិបាកកំរើកសន្លាក់
និង អូសបន្លាយរាប់ម៉ោងទើបអាចធ្វើចលនាបានដូចធម្មតាវិញ។
រលាកសន្លាក់កើតឡើងតាមដំនាក់(មិនជាប់រហូតទេ),ប្រសិនបើយើងពិនិត្យឃើញជំងឺនេះឆាប់យើងអាចស្វែងរកការព្យាបាលសមស្រប,ត្រូវតាមក្បួនខ្នាត
ជំងឺអាចវិវត្តមករកភាពប្រសើរឡើង។
ប្រសិនបើជំងឺដល់ដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរ,មានការរលាកដល់ឆ្អឹងខ្ចីរបស់ក្បាលឆ្អឺង
អ្នកជំងឺអាចប្រឈមមុខនឹងការខូចសន្លាក់,ស្ងិតជាប់សន្លាក់,រឹងសន្លាក់ និង សន្លាក់មិនអាចកំរើកបាន។
៣.ជំងឺប្រគ្រីវ
(Gout).
នេះជាជំងឺមួយដែលតែងតែកើតឡើងចំពោះបុរសភេទដែលរស់នៅទីក្រុង
ចាប់ពីអាយុ៣០ឆ្នាំឡើងទៅ។ លក្ខណៈសំគាល់៖សន្លាក់ឈឺហើម,ជាពិសេសឈឺហើមសន្លាក់ឆ្អឹងមេជើង។
ដំណាក់កាលដំបូង មានការរលាកសន្លាក់ឆ្អឹងយ៉ាងទាន់ហន់,ឈឺក្តៅសន្លាក់,ក្តៅឡើងពណ៌ក្រហម,ឈឺចាប់ធ្ងន់ធ្ងរ។ ប៉ន្តែអាចតែរយៈ
ពេលមួយយប់
សន្លាក់ទាំងប៉ុន្មានដែលឈឺចាប់ប្រែជាធម្មតា(មិនមានការឈឺចាប់)។
ជំងឺនេះអាចជាដោយខ្លួនឯងក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ,អាចរើឡើងវិញជាលើកទីពីរ។ជំងឺកាន់តែមានបំរែបំរួលធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀតពេលដែលទទួលទានសុរា
និង ទទួលទានអាហារមានជាតិខ្លាញ់ច្រើន…..
ពេលអាកាសធាតុត្រជាក់,
ផ្សំជាមួយភ្លៀងរលឹម
អ្នកជំងឺបេះដូង,ជំងឺរលាកសន្លាក់ មិនគួរនៅខាងក្រៅផ្ទះ,គួរតែរក្សាភាពកក់ក្តៅ,ជាពិសេសគឹដៃនិងជើង។អ្នកជំងឺ ប្រគ្រីវ
គួរតែកុំទទួលទានសុរា និង អាហារដែលសម្បូរជាតិខ្លាញ់
ប្រសិនបើមិនចង់ឲ្យជំងឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរថែម។
តើជំងឺទឹកនោមផ្អែមអាចព្យាបាលឲ្យជាដាច់បានមែនឬទេ??
តួនាទីរបស់លំពែង(ផលិតInsullin)
ក្នុងការសំរបសំរួលកំរិតជាតិស្កតរក្នុងឈាម
ទីតាំងរបស់លំពែង
+++++++++++++++
ជំងឺទឹកនោមផ្អែមជាជំងឺមួយមិនអាចព្យាបាលបានឲ្យជាដាច់ស្រឡះដោយប្រើថ្នាំលេបឬថ្នាំចាក់បានទេ,
ទោះបីជាប្រភេទ type1ឬក៏Type2ក៏ដោយ។គ្រប់ឱសថទាំងឡាយដែលប្រើក្នុងការប្យាបាលជំងឺនេះបានត្រឹមតែសំរបសំរួលកំរិតជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមកុំឲ្យឡើងខ្ពស់តែប៉ុណ្ណោះ!
យ៉ាងនេះហើយបានជាអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមត្រូវប្រើថ្នាំជារៀងរហូត។ទន្ទឹមនឹងនោះដែរត្រូវមានរបបអាហារត្រូវតាមការកំណត់ទើបមិនបណ្តាលឲ្យជំងឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរជាងមុន។
ថ្មីៗនេះនៅវិទ្យាស្ថានជំងឺទឹកនោមផ្អែមរបស់វៀតណាម
បានធ្វើសន្និសិទមួយស្តីពីការព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលមានផ្តល់ប្រសិទ្ឋភាពខ្ពស់បំផុត
ដែលអាចនិយាយបានថាអាចព្យាបាលអោយជាដាច់ជំងឺទឹកនោមផ្អែមនេះបាន។
នៅសន្និសិទនោះដែរក៏មានការចូលរួមពីអ្នកជំនាញការក្នុងនិងក្រៅប្រទេសដែលសុទ្ឋសឹងជាវេជ្ជបណ្ឌិតនិងអ្នកស្រាវជ្រាវពីជំងឺទឹកនោមផ្អែម។មានសំនួរចោទឆ្លើយជាច្រើនដែលរវាងអ្នកចូលរួមជាមួយនឹងអ្នកជំនាញការរបស់វិទ្យាស្ថាន,
ខ្ញុំសូមធ្វើការបកប្រែក្រៅផ្លូវការដូចតទៅ៖
សំនួរ៖
យើងបានដឹងថាប្រទេសមួយចំនួននៅលើពិភពលោកកំពុងតែប្រើវិធីផ្សាំលំពែង(Pancreas
graft)ក្នុងការព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែម។សូមលោកជួយបំភ្លឺអំពីវិធីនេះឲ្យកាន់តែច្បាស់បន្ថែមទៀតបានទេ??
អ្នកជំនាញការ៖
ទាក់ទងទៅនឹងការផ្សាំលំពែង
វាចែកចេញជាពីរវិធាន។ទី១គឹយើងផ្សាំលំពែងទាំងមូល និង ទី២
គឺយើងផ្សាំលំពែងមួយផ្នែក,មានន័យថារាល់កោះតូច(small Islandឬ Islet : ភាសាក្នុងវេជ្ជសាស្រ្ត,ជាឯកត្តាផលិតInsullin នៅរាត់រាយក្នុងលំពែង,ដូចទៅនឹងកោះទាំងឡាយដែលនៅរាត់រាយក្នុងសមុទ្រ)។
បច្ចុប្បន្ននេះ
លើពិភពលោកមានជាង
៦០០០ករណីផ្សាំលំពែងហើយជាធម្មតាគេតែងតែនិយមផ្សាំទាំងលំពែងនិងផ្សាំទាំងតំរងនោម(Kidney
Graft)។
ភាគច្រើនវិធីនេះប្រើលើអ្នកជំងឺដែលមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ,ឧទាហរណ៍ដូចជាអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដល់ដំណាក់កាលខ្សោយតំរងនោមធ្ងន់ធ្ងរ។
ដូច្នេះហើយវិធីព្យាបាលនេះគេហៅថាការវះកាត់ដ៏ធំមួយនិងភាគច្រើនទទួលបានប្រសិទ្ឋភាពខ្ពស់។
សំនួរ៖
ចុះហេតុម្តេចបានជាគេចាំដល់ពេលខ្សោយតំរងនោមទើបគេអនុវត្តន៍វិធីផ្សាំលំពែង?
ចំពោះអ្នកជំងឺដែលត្រូវការផ្សាំលំពែងក្នុងខណៈពេលដែលជំងឺមិនទាន់បង្ករមហន្តរាយដល់តំរងនោមតើធ្វើបានទេ?
អ្នកជំនាញការ៖
ពេលអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមឈានដល់ដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរ, អាយុជីវិតត្រូវទទួលការគំរាមកំហែង
ករណីនេះអ្នកជំងឺត្រូវតែប្រើវិធីផ្សាំលំពែង។ ក្នុងករណីផ្សាំលំពែង,តែតំរងនោមក៏បានខ្សោយទៅហើយនោះត្រូវតែផ្សាំទាំងតំរងនោមថែមទៀត។តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយមិនចាំបាច់ដល់ដំណាក់កាលតំរងនោមនិងលំពែងខ្សោយទើបធ្វើការផ្សាំនោះទេ,យើងអាចផ្សាំមុនពេលអ្វីប្រែក្លាយទៅជាសភាពធ្ងន់ធ្ងរ។
ក្នុងករណីខ្សោយលំពែងប៉ុន្តែតំរងនោមមិនទាន់ខ្សោយ
យើងអាចផ្សាំតែលំពែងក៏បាន,ដោយមិនចាំបាច់ផ្សាំតំរងនោម។
សំនួរ៖
តើនេះជាការផ្សាំលំពែងឬជាការដាំលំពែង?តើត្រូវយល់យ៉ាងណាឲ្យច្បាស់អំពីបញ្ហានេះ?
អ្នកជំនាញការ៖
ការពិតទៅនោះនៅលើពិភពលោកគេប្រើពាក្យ”ផ្សាំលំពែង”តែមួយគត់។ប៉ុន្តែនៅវៀតណាម,ផ្សាំលំពែងត្រូវបានយល់ថាជាការផ្សាំលំពែងទាំងមូល,ចំនែកឯការដាំលំពែងមានន័យថាគ្រាន់តែយកមួយផ្នែកតូចរបស់កោសិការកោះតូច(small
islandឬ Islet )ដែលបូមចេញពីវ៉ែនសសៃរឈាមចូលទៅថ្លើមហើយបណ្តុះលើសរីរាង្គផ្សេង,បន្ទាប់មកវាផលិតInsullin នៅទីនោះតែម្តង។
សំនួរ៖
ចុះផ្សាំលំពែងនិងដាំលំពែងមួយណាល្អជាង?
អ្នកជំនាញការ៖
ប្រសិនបើប្រើវិធីផ្សាំលំពែង ពេលវេលាអនុវត្តវែងពី៨ដល់១០ម៉ោង, ចំនែកវីធីដាំលំពែងវាសមញ្ចជាង,លឿនជាង។ប៉ុន្តែការដាំលំបែងវាមានចំនុចខ្សោយមួយគឺថាវាពិបាកក្នុងការកំណត់ចំនួនកោសិការកោះតូចដែលសមស្របទៅតាមសភាពរបស់អ្នកជំងឺនិមួយៗ។ប្រសិនបើយកតិចពេកវាមិនអាចផលិតInsullin
ឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់,តែបើយកច្រើនពេកវានាំឲ្យជំងឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀត។
សំនួរ៖
ក្រោយពីការវះកាត់តើអ្នកជំងឺនៅប្រើថ្នាំលេបឬនៅប្រើថ្នាំចាក់ Insullin
បន្ថែមទៀតទេ?
អ្នកជំនាញការ៖
ក្រោយពេលវះកាត់អ្នកជំងឺមិនប្រើថ្នាំចាក់ឬថ្នាំលេបទៀតទេ,តែប្រើថ្នាំប្រឆាំងនឹងការបំបែកបន្សាំដូចក្នុងករណីផ្សាំថ្លើម,ផ្សាំតំរងនោម។លំពែងអាចយកពីអ្នកនៅរស់រានមានជិវិត
និង មានគ្រប់កត្តាបន្សាំរវាងអ្នកទទួលនិងអ្នកផ្តល់,អ្នកផ្តល់មិនចាំបាច់ជាសាច់ញាតិក៏អាចផ្តល់បានដែរ។
សំនួរ៖នៅវៀតណាមអាចអនុវត្តបច្ចេកទេសផ្សាំលំពែងនេះបានឬនៅ?
អ្នកជំនាញការ៖
ផ្សាំលំពែងមានការទាក់ឬងដល់ការផ្សាំកោសិការកោះតូច, បច្ចុប្បន្ននេះវៀតណាមនៅមិនទាន់អនុវត្តបាននៅឡើយទេ។ពីព្រោះថាប្រសិនបើផ្សាំកោសិការកោះតូចវេជ្ជបណ្ឌិតវៀតណាមត្រូវប្រឈមមុខនឹងការបំបែកបំនែកផ្សាំ,អ្នកជំងឺត្រូវប្រើវីធីធ្ងន់ធ្ងរមួយចំនួនក្នុងការទប់ស្កាត់ប្រតិកម្មរបស់ប្រព័ន្ឋភាពស៊ាំ
ដើម្បីឲ្យលំពែងដំនើរការបានល្អ។ចំនែកប្រទេសរីកចំរើនខាងបច្ចេកវិទ្យាវេជ្ជសាស្រ្តមួយចំនួន
គេបានអនុវត្តវីធីព្យាបាលនេះហើយ ហើយទទួលបានលទ្ឋផលល្អ។
ក្នុងការផ្សាំលំពែង,កត្តាសំខាន់ដែលកំណត់ការជោគជ៍យគឺថាធ្វើយ៉ាងយកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់សមាសភាគរបស់លំពែងមនុស្សមកផ្សាំ,
ការអនុវត្តបច្ចេកទេសនេះវៀតណាមនៅមានកំរិត
និង តំលៃខ្ពស់។ ដូច្នេះហើយ,ដើម្បីអនុវត្តវីធីផ្សាំលំពែងបាន
វេជ្ជបណ្ឌិតវៀតណាមត្រូវបញ្ចូនអ្នកជំងឺរបស់ខ្លួនទៅទៅព្យាបាលនៅប្រទេសក្រៅដែលមានបច្ចេកទេសទំនើប។
សំនួរ៖
ចំពោះការវះកាត់នៅប្រទេសក្រៅមានតំលៃប៉ុន្មានដែរ?
អ្នកជំនាញការ៖
តំលៃសំរាប់ការវះកាត់ផ្សាំលំពែងក៏ដូចជាការផ្សាំសរីរាង្គខាងក្នុងផ្សេងដែរ
គឺថាថ្លៃគួរសម,ជាធម្មតាមានតំលៃប្រហែល១.៥កោដ្ឋទៅ២កោដ្ឋដុង(ជាង៩ម៉ឹនទៅជិត១៣ម៉ឹនដូឡាអាមេរិក)។ចំពោះអ្នកជំងឺវៀតណាមយើងអាចស្វែងរកការព្យាបាលនៅប្រទេសជិតខាងដូចជាសិង្ហបូរី,នៅក្នុងនោះមជ្ឍមណ្ឌលParkway ជាមជ្ឍមណ្ឌលមួយដែលល្បីល្បាញនៅក្នុងតំបន់។
តាមរយៈពត៌មានខាងលើនេះខ្ញុំគិតថាប្រសិនបើអ្នកជំងឺនៅស្រុកខ្មែរយើងប្រហែលជាពិបាកនឹងព្យាបាលណាស់ព្រោះថាតំលៃខ្ពស់,មានតែប្រើថ្នាំលេបឬថ្នាំចាក់ជារៀងរហូតហើយ។
ចំពោះអ្នកមានប្រហែលជាមិនខ្លាចនឹងចំនាយទេសំរាប់ទំហំលុយប៉ុណ្ណឹង
តែអ្នកក្រវិញទោះជាដេកស្រមៃក៏ប្រហែលជាមិនអាចដែរ។
មូលហេតុដែលនាំអោយកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម
ធាត់ហួសគីឡូ
រលាកស្បែកជារោគសញ្ញាក្រោយពីកើតជំងឺ
សូមជំរាបសួរបងប្អូនទាំងអស់សារជាថ្មីម្តងទៀតជាមួយនឹងប្រធានបទ
“ជំងឺទឹកនោមផ្អែម”
តាមពិតទៅខ្ញុំក៏មិនមែនជាដុកទ័រអីដែរ
គ្រាន់តែជាអ្នករៀនខាងឱសថសាស្រ្តថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យធម្មតាៗតែប៉ុណ្ណោះ,តែទោះជាយ៉ាងណា
ផ្នែកលើអ្វីដែលខ្ញុំបានរៀនបានធ្វើខ្ញុំនឹងខិតខំជួយចែករំលែកជូនបងប្អូនយើងឲ្យកាន់តែច្បាស់ថែមទៀតពីដំណឹងផ្សេងៗខាងផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ។
អ្វីដែលខ្ញុំមិនច្បាស់ខ្ញុំនឹងស្រាវជ្រាវបន្ថែម ខ្ញុំមិននិយាយនូវអ្វីដែលមិនច្បាស់
ព្រោះនេះជាអាយុជិវិតមនុស្ស,បើនិយាយខុសតែមួយពាក្យក៏អាចបណ្តាលឲ្យមនុស្សជាច្រើនស្លាប់ដោយសារខ្លួន
នេះជាផ្នែកជាមួយនៃសុជីវធម៌របស់វេជ្ជសាស្រ្ត។
ដូចអត្ថបទដែលខ្ញុំបានផូសខាងលើ
ជំងឺទឹកនោមផ្អែមចែកជាពីរប្រភេទគឺ Type1 និង Type2.
យោងទៅតាមអត្ថបទផូសមុនរបស់ខ្ញុំបានបញ្ជាក់ខ្លះមកហើយពីមូលហេតុដែលនាំឲ្យកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមទៅតាមប្រភេទនិមួយៗ(Type1
and Type2)។
១.ទឹកនោមផ្អែមType1:
មូលហេតុដែលនាំឲ្យកើតប្រភេទជំងឺនេះមានដូចតទៅ៖
A. បណ្តាកោសិការ
បេតា របស់លំពែងត្រូវទទួលរងការខូចខាតនិងចុះខ្សោយសកម្មភាពផលិត Insullin
ដោយសារបាតុភូត Autoimmune
or Self-immunization(សារពាង្គកាយប្រឆាំងនឹងប្រព័ន្ឋភាពស៊ាំរបស់ខ្លួន)។
B. ដោយសារប្រព័ន្ឋសែនដែលមានរំញោចខ្លាំង(Highly
Discerning Gen) ដែលមានភាពរំញោចជាមួយនឹងប្រភេទទឹកនោមផ្អែមType1។សែនដែលមានរំញោចទាំងនោះជាធម្មតាគឺសែន HLR
DR3 និង HLR DR4.
C. កត្តាមជ្ឈដ្ឋានបរិស្ថាន:ឆ្លងបាក់តេរី,ជាតិពុល,ស្ត្រែសគឺជាកត្តាជំរុញឲ្យជំងឺទឹកនោមផ្អែមកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀត។
២. ទឹកនោមផ្អែមType2:
A. បង្ករបាតុភូតប្រឆាំងនឹង
Insullin និងធ្វើអោយមានភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការផលិតនិងបញ្ចេញ
Insullin. ពេលដែលកំហាប់ អ៊ីនស៊ូលីនក្នុងឈាមថយចុះនាំអោយជាតិស្ករក្នុងឈាមកើនឡើងនាំទៅដល់ជំងឺទឹកនោមផ្អែម។
នៅពេលកំហាប់Insullinក្នុងឈាមថយចុះ
វានឹងភ្ញោចខួរក្បាលអោយសរីរាង្គផលិតInsullin អោយបានច្រើនដើម្បីបំពេញនូវអ្វីដែលបាតើបង់
តែ Insullin ទាំងនេះគ្មានប្រសិទ្ឋភាពក្នុងការបន្ថយកំហាប់ជាតិស្ករក្នុងឈាមទេ,
ដូច្នេះហើយស្ថានភាពជំងឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង
ទោះបីជាកំហាប់ Insullin មិនបានថយចុះក៏ដោយ។
ក៏ដោយសារភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការផលិតInsullin
នេះដែរ, សរីរាង្គបង្កើត សារធាតុដើមរបស់ Insullin
ជាច្រើនដែលគេហៅថា proinsullin។proinsullinគ្មានប្រសិទ្ឋភាពក្នុងការបន្ថយជាតិស្ករក្នុងឈាមទេ។
ស្ថានភាពជំងឺកាន់តែរ៉ាំរ៉ៃធ្វើអោយមានភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការផលិតInsullin
កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង។
B. កត្តាតំណពូជ: អ្នកដែលមានគ្រួសារឪពុកម្តាយកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម
ប្រឈមមុខនឹងជំងឺនេះខ្ពស់។
មកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះគេមិនទាន់កំណត់បានថាសែនណាមួយជាអ្នកកំណត់អោយកើតជាជំងឺទឹកនោមផ្អែមតពូជក្នុងគ្រួសារ
ប៉ុន្តែបានកំណត់សែនមួយចំនួនដែលជាប់ទាក់ជាមួយទឹកនោមType2 ដូចជាសែនដែលជាប់ទាក់ទងជាមួយនឹង Glucokinase,
រេសិបទ័រ (Receptor)
Insullin, រេសិបទ័រ(Receptor)Glucagon,
Glucogen Synthetase.
C. រូបរាងធាត់ហូសគីឡូ
ជាកត្តាជំរុញអោយជំងឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង។
D. សកម្មភាពលំហាត់ប្រាណ:
ធ្វើលំហាត់ប្រាណមិនបានទៀតទាត់ មិនស្របតាមបច្ចេកទេស
នាំអោយរាងកាយធាត់ក៏នាំអោយប្រឈមមុខនឹងជំងឺទឹកនោមផ្អែមនេះដែរ។
ប្រភេទជំងឺទឹកនោមផ្អែម
ជំងឺទឹកនោមផ្អែមលើកូនក្មេងទឹកនោមផ្អែមលើមនុស្សចាស់ប្រភេទជំងឺទឹកនោមផ្អែម(Diabetesmellitus)
១.ទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១(Type
1) : (មុននេះគេហៅថាជំងឺទឹកនោមផ្អែមអាស្រ័យ
Insullin), មូលចំបងដែលនាំឲ្យកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមគឺមកពីកង្វះ
insulin កំរិត២
ដោយសារកោសិការ បេតារបស់លំពែងដែលជាកន្លែងផលិត Insullin ត្រូវរងការបំផ្លាញឬចុះខ្សោយសកម្មភាពផលិត Insullin,មានកត្តាមួយចំនួនដែលនាំឲ្យលំពែង(កោសិការ
បេតា)ទទួលរងការវាយប្រហារគឺ ដោយសារជំងឺ self- immunization(ជំងឺសារពាង្គកាយប្រឆាំងនឹងប្រព័ន្ឋភាពស៊ាំរបស់ខ្លួនឯង),វាកើតឡើងចំពោះមុខសញ្ញាដែលមានសែនរំញោចខ្លាំង(highly
discerning)។ករណីមួយចំនួនទៀតដោយសារការបាត់បង់លទ្ឋភាពផលិត
អ៊ីនសូលីនដែលមិនច្បាស់មូលហេតុ។ កង្វះ Insullin នាំឲ្យកំរិតស្ករ(Glucose) និង
អាស៊ីតខ្លាញ់ក្នុងឈាមកើនខ្ពស់បណ្តាលឲ្យមានបាតុភូត នោមច្រើនដោយសារសំរូបអូស្មូស(polyurie
Osmotic) និង ឆ្លងសេតូន(ceton)។ជាធម្មតា
អ្នកជំងឺស្គមស្គាំងដោយសារជាលិការខ្លាញ់និងជាលិការសាច់ដុំត្រូវទទួលការរំលាយ
និងដោយសារបាត់បង់ជាតិទឹក។ជំងឺនេះកើតឡើងនៅមនុស្សវ័យកុមារ(វ័យជំទង់)និងយុវវ័យឡើងទៅ,តែទោះជាយ៉ាងណាគេសង្កេតឃើញថាមានកើតនៅស្ទើរគ្រប់វ័យ។
ជំងឺនេះវាមានលក្ខណៈអាស្រ័យទៅនឹង Insullin ដូច្នេះការព្យាបាលភាគច្រើនត្រូវប្រើ Insullin។
២.ទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ២(Type
2) : (ជំងឺទឹកនោមផ្អែមមិនអាស្រ័យ
Insullin) មានចំនួន៨០%នៃចំនួនអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមទាំងអស់,ជំងឺមានយន្តការសំបូរបែប,ជាពិសេសគឹមានលក្ខណៈកើនកំរិតជាតិស្ករក្នុងឈាម(Glucose)លក្ខណៈរ៉ាំរ៉ៃ និង
មានរួមផ្សំជាមួយការធាត់ហួសកំរិត ប្រមាណ៦០-៨០%ករណី។
ជាធម្មតាជំងឺនេះកើតលើមនុស្សចាប់ពីវ័យ ៣០ឆ្នាំឡើងទៅ, មួយភាគធំអ្នកជំងឺមានដំណាក់កាលធាត់មួយរយៈមុនពេលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមនេះ។
ជំងឺមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងកត្តាតំណរពូជ និង ស្ត្រែស(stress)។ ក្នុងការព្យាបាល ជួនកាលក៏នៅប្រើInsullin,
ប៉ន្តែភាគច្រើន
គេប្រើបណ្តាថ្នាំក្រុម Sulfamid, Biguanid…..